Cavad xantürbəsi
Tarixdə Gəncəni fəth etmək uğrunda çox savaşlar verilmiş, çox qılınclar qalxmışdır. Bu savaşlardan ən şiddətlisi sonuncu Gəncə xanı olan Cavad xanın dövrünə təsadüf edir. Belə ki, 1804-cü ildə Gəncə qalasını tutmaq istəyən rus işğalçı qoşunları ilə son nəfəslərinədək qəhrəmancasına vuruşan Cavad xan oğlu Hüseynqulu xan ilə birgə şəhidlik zirvəsinə yüksəlirlər. Döyüşdən sonra Cavad xan və oğlu Cümə məscidinin həyətində yerləşən Xan qəbiristanlığında dəfn edilirlər. Sovet hakimiyyətinin sonrakı illərində Cavad xanın məzarını itirmək məqsədilə qəbiristanlıq ərazisində müxtəlif təyinatlı tikililər inşa edilir. 1962-ci ildə fəvvarə inşa etmək məqsədi ilə aparılan qazıntılar zamanı təsadüfən Cavad xanın baş daşı və məzarı tapılır. Lakin Xanın məzarı Səbzikar qəbiristanlığına aparılır və orada qorunub saxlanılır. 1990-cı ildə Cavad xanın nəşinin qalıqları Gəncə əhalisinin tələbi əsasında öz əvvəlki yerində dəfn edilir.
2005-ci ildə Heydər Əliyev Fondunun dəstəyilə Cavad xanın xatirəsini əbədiləşdirmək üçün xanın məzarı üzərində xana layiq türbə ucaldılmışdır. Arran memarlıq üslubunda inşa edilmiş dördkünc formada olan türbə bişmiş qırmızı kərpicdəndir. Abidənin tağvari bir giriş qapısı və rəngli şəbəkələrlə bəzədilən üç pəncərəsi var. Türbə inşa edilməzdən əvvəl orada yerləşən Cavad xanın məzar daşı qiymətli eksponat kimi hazırda Gəncə Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyində saxlanılır.
Ünvan: Heydər Əliyev prospekti, Cavad xan küçəsinin yaxınlığı
