Abşeron-Xızı mətbəxinə qastronomik səyahət

Bölgənin yeməkləri Xəzərin sərin mehindən, günəşdə qurudulmuş dağ otlarından və bərəkətli torpağın bəxş etdiyi ləzzətlərdən yaranan unikal bir sintezdir. Abşeron-Xızı mətbəxində sadə kənd plovlarından tutmuş xüsusi reseptlərlə hazırlanan şirniyyatlara və qədim şəhər təamlarına qədər geniş bir dad palitrası mövcuddur.

Bu dadlar arasında ayrıca yeri olan, süfrəyə xüsusi rəng qatan ləzzətlərdən biri də şəkərçörəyidir. Əridilmiş kərə yağı şəkər kirşanı ilə qarışdırılır, üzərinə yumurta sarısı və çay sodası əlavə olunur. Qarışığa ələnmiş un qatılaraq bərk xəmir yoğrulur. Sonra isə hazırlanan kündələrin üzərinə yumurta sarısı çəkilir və 175–180°C-də sobada bişirilir. Bayram süfrələrinin və kənd qonaqlıqlarının vazkeçilməz hissəsi olan bu şirniyyat, eyni zamanda ailə yığıncaqlarının dadlı bir xatirəsinə çevrilib.

Corat bozbaşı Abşeronun eyniadlı qəsəbəsinə məxsus, zəngin dadı və özünəməxsus hazırlanma qaydası ilə seçilən bir yeməkdir. Əvvəlcədən bişirilmiş tikə ət, kartof və noxudla yanaşı, düyü, soğan və ədviyyatlarla yoğrulmuş qiymədən küftə hazırlanır. Hər küftənin içinə alça turşusu qoyulur, sonra isə həmin küftələr bir müddət sərin yerdə saxlanılır və bulyonda bişirilir. Süfrəyə hər porsiyada bir küftə, bir tikə ət, bir kartof və bir qaşıq noxud təqdim olunur, üzərinə isə xörəyin suyu və quru nanə əlavə edilir. Bu dadlı və doyumlu yemək bölgənin kulinariya mirasında xüsusi yer tutur.

Əvəlikli çilov isə yazın təravətini süfrəyə gətirən yeməklərdəndir. Qurudulmuş əvəlik suda isladılıb qaynadıldıqdan sonra sıxılır və bişmiş düyü və lobya ilə qarışdırılır. Qazanın dibinə yağ əlavə edilərək düyü yığılır. Üzərində oyuqlar açılır və çiy yumurtalar vurulur, sonra düyü ilə örtülərək dəmə qoyulur. Əvəlikli çilov süfrəyə ənənəvi olaraq sarımsaqlı qatıqla birlikdə təqdim edilir.

Bu ənənəvi təamlar təkcə bölgənin dad palitrasını deyil, həm də onun tarixini və nəsildən-nəslə ötürülən ənənələri qoruyur.