istedadlı simaların yurduŞuşa
Bu cür heyrətamiz gözəlliyi olan şəhərdə şairlərin yetişməsi labüddür. Qarabağ xanlarının son varisi, sevimli şairə Xurşidbanu Natəvan Azərbaycan ədəbiyyatında özünəməxsus yer tutur. Poetik şücaəti və xeyriyyəçilik fəaliyyəti ilə tanınan Natəvanın irsinə Şuşada onun əbədi səxavətini simvolizə edən məşhur “Xan qızı” bulağının tikilməsi də daxildir. Onun Azərbaycan ədəbiyyatına bəxş etdiyi töhfələr şəhərin dərin ədəbi irsini əks etdirir və yüksək qiymətləndirilir. Demək olar ki, Şuşanın ədəbi nümayəndələri arasında bu cür yüksək ehtiramla ancaq böyük şair Molla Pənah Vaqif yad olunur.
İstedadlı musiqiçilər Azərbaycan və dünya mədəniyyətində əhəmiyyətli təsirə malikdirlər. Şərqdə ilk operanın banisi kimi tanınan Üzeyir Hacıbəyli Şuşanın zəngin musiqi mühitində böyüyüb. Bülbül ləqəbli Murtuza Məmmədov isə Azərbaycan musiqi mədəniyyətinin daha bir qüdrətli simasıdır və müstəsna vokal diapazonu və yaradıcılığı ilə dövrünün ən dəyərli opera müğənnilərindən biri kimi beynəlxalq aləmdə şöhrət qazanmışdır. Azərbaycan musiqisinin “maestro”su Niyazi Tağızadə milli dirijorluq məktəbinin inkişafında mühüm rol oynamışdır. Onun bəstələri, o cümlədən operaları və simfonik əsərləri Azərbaycanın musiqi irsinin təkrarsız nümunələrindəndir və həm ölkə daxilində, həm də xaricdə ona təriflər qazandırıb.
Şuşa həm də muğam-sənət beşiyimizdir. Azərbaycan muğam musiqisinin görkəmli nümayəndəsi Xan Şuşinski də Şuşada dünyaya göz açmışdır. Özünəməxsus vokal üslubuna və dinləyiciləri sehrə salan səsə malik bu sənətkarın ifa etdiyi mahnılar bu günə qədər məşhurdur. O, həm də “Qara göz” mahnısının ilk ifaçısı olmuşdur. Musiqi dünyasında əbədiyaşar yerə malik musiqi müəlliflərindən biri də Şərq və Qərb musiqisinin qovuşduğu simfonik muğamları ilə tanınan dünya şöhrətli Fikrət Əmirovdur.